Pijn bij kanker

Kanker gaat vaak gepaard met pijn. Nog los van het feit dat pijn ongewenst is, belemmerd de pijn ook het herstelproces. Pijn put mensen uit, belemmert voldoende beweging waarmee het herstel geholpen zou kunnen zijn. Pijnbestrijding is dus een heel belangrijk deel bij de behandeling en het herstel van kanker.

Er zijn twee algemene oorzaken van pijn bij kanker: de pijn veroorzaakt door de kanker zelf, en de pijn ten gevolge van de behandeling van kanker.

Wanneer de kanker zelf de pijn veroorzaakt, dan ligt de oorzaak mogelijk bij de druk die de tumor veroorzaakt op de aanpalende organen, botten of zenuwen. Ook kan pijn ontstaan wanneer de tumor aderen afknelt en daar de bloeddoorstroming wordt belemmerd.

Toch is de behandeling van pijn bij kanker lange tijd onderbelicht geweest. Met de introductie van de richtlijn diagnostiek en behandeling pijn bij kanker  is daar gelukkig een aanzet tot verandering in gekomen. In 2009 heeft een landelijk georganiseerde een aparte bijscholing voor huisartsen plaatsgevonden. Echter ook bij de oncologie, de specialisten die de zorg voor kankerpatiënten hebben, is veel meer aandacht nodig voor pijn bij kanker en de bestijding daarvan. De patiënt zelf kan daarbij een belangrijke rol vervullen, door juist en gericht vragen omtrent pijn en pijnbestrijding naar voren te brengen.

Overleg met uw artsen de mogelijke behandelingen tegen pijn. Breng ook uw eigen visie en wensen hierbij duidelijk naar voren. Zet een doel samen met uw artsen over hoeveel de pijn verminderd moet worden. Meet regelmatig de voortgang van de pijnbestrijding en neem contact op met uw arts wanneer de pijn terugkomt of niet verminderd.

Overwegingen: bijwerkingen bij pijnbestrijdingen kunnen ernstig zijn. Ook kan voortdurende sufheid optreden. Overleg goed met uw arts welke bijwerkingen u aanvaardbaar acht. De arts kan hier rekening mee houden bij het opstellen van het pijn behandelplan.

Wanneer pijn bij kanker met uw arts overleggen, en wat moet u zeggen?

Vertel uw arts over alle terugkerende pijn. Pijn die stoort en terug blijft komen. Pijn die ervoor zorgt dat u sommige dingen niet meer kunt of wilt doen. Als u een verzorger (familielid, vriend(in)) heeft vertel dit dan ook aan hem of haar. Zij kunnen er een aantekening van maken, zodat u aan uw arts een goed overzicht kunt geven wanneer u pijn heeft, en hoe u de pijn ervaart.

Geef duidelijk aan waar de pijn zit, hoe erg de pijn is, of de pijn bij bepaalde bewegingen meer of minder is, wat er verder gebeurt wanneer u de pijn voelt, al dit soort zaken. Als u een andere dan uw behandelend arts, bijvoorbeeld een arts-acupuncturist, bij de pijnbestrijding betrekt, geef dan ook aan welke medicatie u gebruikt voor de pijnbestrijding.

Vertel uw arts over de bijwerkingen die u ondervindt ten gevolge van de pijnbestrijding (medicatie).

Met goede informatie over pijn kan de pijnbestrijding het beste en meest gepast ingezet worden. Er is geen garantie dat de pijn geheel verdwijnt, maar vrijwel altijd kan de pijn tot zeer draagbaar niveau teruggebracht worden. Naast de algemeen toegepaste standaardbehandelingen zijn ook behandelingen zoals acupunctuur bewezen [1] effectief voor pijnbestrijding bij kanker.

Welke bijwerkingen treden op bij de behandeling van pijn bij kanker?

Behalve acupunctuur en andere niet medicatieve behandelwijzen hebben vrijwel alle behandelingen van pijn bijwerkingen. Bijwerkingen kunnen zeer ernstig zijn, maar vaak zijn de bijwerkingen slechts beperkt. Wel is het belangrijk de bijwerkingen goed te bewaken, vooral wanneer het medicament langere tijd gebruikt wordt nemen de risico’s van bijwerkingen vaak toe.